Regisseur Flodder
voelt zich thuis in Winterswijk
De in Amsterdam geboren Oncko Grader (1952) was in zijn werkzame leven producent en acteur. Oncko produceerde menige tv-film en was onder andere nauw betrokken bij de eerste Flodder-film uit 1986. Inmiddels heeft hij het witte doek verruild voor de groene Winterswijkse natuur.
Tekst: Wim Ruesink | Foto’s: Oncko Grader
Winterswijk was geen onbekend terrein voor Oncko Grader. In 1961 kwam hij er al met zijn ouders; ze hadden een vakantiehuisje op Voortwisch in Henxel. Ook had hij familie in Winterswijk. Vanwege het werk van zijn vader woonde Oncko van 1964 tot en met 1967 in Amerika, daarna in Amsterdam. In de jaren ‘70 verhuisden zijn ouders naar het Woold, waar ze gingen wonen op Dieksman. Zelf ging Oncko in 1972 naar de filmacademie in Amsterdam. “Ik wilde altijd al iets in die richting doen.” Hij kreeg les van de bekende (scenario)schrijver Anton Koolhaas, de later bekend geworden filmregisseur Dick Maas was zijn klasgenoot. “Met Dick heb ik diverse film- en tv-producties gedaan, waaronder de eerste Flodder-film in 1986.”
‘Buurman, wat doet u nu?’
Oncko deed voor deze film de casting en hield zich onder andere bezig met de beroemdste Flodder-scène ooit: ‘Maar buurman wat doet u nu?’ Ook gaf hij zichzelf een rolletje in de film; hij was één van de twee soldaten bij de slagboom. Naar aanleiding van de succesvolle Flodder-films in de jaren ’80, werd er ook een Nederlandse komedieserie gemaakt. Hier heeft Oncko niet aan meegeholpen. Deze serie, die midden jaren ’90 liep en zo’n zestig afleveringen bevatte, is nog altijd populair en elke dag te zien op RTL 7. Ook de drie Flodder-films komen nog met enige regelmaat op televisie. Na de Flodder-film heeft Oncko nog wat kleine dingetjes gedaan voor de film Amsterdamned. Daarna sloeg hij een andere weg in. Zo werkte hij mee aan diverse documentaires voor onder andere de VPRO. Maar hij deed ook werk voor onder andere Rijkswaterstaat en Philips en was mede-eigenaar van een kunst- en educatiecentrum in Amsterdam. “Met mijn oude beroep van filmproducent doe ik nu alleen hobbymatig nog iets.”
Inburgeringsexamen
Door de vakanties in Winterswijk en de tijd dat zijn ouders in het Woold woonden, kende Oncko Winterswijk en al haar gewoontes al. “In mijn jeugdjaren liep ik zomers bij landgoed Hijink achter een ploeg, lange haren en blote ‘bast’. Men keek ervan op, maar dacht tegelijkertijd: die Amsterdammer doet het toch maar wel mooi.” Inmiddels woont Oncko vijf jaar in het centrum van Winterswijk en dat bevalt hem goed. “Ik woon dichtbij de prachtige natuur, ken inmiddels al veel mooie plekjes en heb al best wat kennis opgedaan over bomen en planten.” Verder voelt hij zich helemaal thuis en ‘bemoeit’ hij zich inmiddels ook met alles wat er in Winterswijk speelt. Onder andere over de herinrichting van de markt, maar ook over het verkeer. Zo vindt hij dat er in heel Winterswijk al lang een 30 km-zone had moeten zijn. De buurt noemt hij geweldig. “Ze hebben mij destijds een echte inburgeringscursus laten doen. Gelukkig ben ik toen cum laude geslaagd!”