‘Vroeger lagen de voetzoekers gewoon bij de oliekachel’
Smederij ter Haar in Kotten is één van die Winterswijkse bedrijven waar je ooit eens geweest moet zijn. Het bedrijf bestaat uit een ambachtelijke smederij en werkplaats, gerund door Erik (57) en Gerrit (59) ter Haar. Het bijbehorende winkeltje in land- en tuinbouwartikelen is het domein van moeder Gerda (86). In december ligt de focus op de vuurwerkverkoop. Iets wat het bedrijf al sinds 1950 doet.
Tekst & foto’s: Wendy Venhorst
Als je de winkel van Smederij ter Haar binnenstapt, is het alsof de tijd heeft stilgestaan. Klompen, bezems, grasmaaiers, touw, verf, teerproducten, tuinslangen, carbid, een zeis, Delfts blauw aardewerk, een heleboel laatjes met nog meer onderdelen, een ouderwetse toonbank met telmachine... “We zijn een soort kleine Welkoop”, vertelt Erik ter Haar. Ook in de naastgelegen smederij, met in het midden een ouderwetse vuurplaats, ademt alles nostalgie. Erik licht toe dat ze er nog licht smeedwerk doen, zoals het maken van putroosters of namen op boerderijen. “Vorige week hebben we nog hoepels gemaakt voor wagenraderen.” Met gepaste trots laat hij enkele foto’s zien. Het is een ambacht dat niet veel bedrijven meer uitoefenen. Naast het ambachtelijke smeedwerk richten de broers zich op het onderhoud van tuinmachines en gereedschap. Vooral in het voorjaar weten mensen uit de omgeving het bedrijf hiervoor te vinden. Toch merkt Erik dat het aantal klanten afneemt. “Het aantal boeren in de buurtschappen neemt al jaren af. In Kotten zijn er nog maar drie over.” Om toch voldoende te verdienen, hebben beide mannen er nog een baan naast. Zo werkt Erik als machineoperator in de metaalindustrie en Gerrit als calculator bij een constructiebedrijf. “Als we van ons bedrijf hadden moeten leven, was het moeilijk geworden. Maar op deze manier redden we ons prima.”
Minder streng In december staat de vuurwerkverkoop centraal. Iets wat het bedrijf al heel wat jaartjes doet. “Mijn oma verkocht al vuurwerk”, vertelt Erik. Wel ging het er vroeger wat minder streng aan toe. Want waar het vuurwerk tegenwoordig veilig ligt opgeslagen in een aparte ruimte achter brandwerende deuren, werd er vroeger nergens op gelet. “De voetzoekers lagen gewoon op de toonbank, vlakbij de oliekachel. Dat was wel komisch.” Ter Haar verkoopt siervuurwerk van Weco en heeft voor ieder wat wils. Van klein siervuurwerk voor kinderen, tot grote sierpotten van 350 euro. Gemiddeld geven mensen 50 tot 100 euro uit. Er gaat een belletje, er is iemand in de winkel. Gerda kijkt vragend naar Erik. “Hoorde je dat?” Erik glimlacht: “Ik wel.” Een paar minuten later is moeder weer terug en vertelt ze dat er een Duitse vrouw was voor carbid. Ze komt ieder jaar en wilde alvast wat carbid inslaan voor haar jongens. Erik licht toe dat er veel animo is voor carbid, zowel vanuit Nederland als Duitsland. “We verkopen wel een paar honderd kilo per jaar. Aan mensen die met carbid mollen willen verjagen, maar vooral aan vriendengroepen die het oude jaar willen uitknallen.”
Online bestellen Hoewel Winterswijk aardig wat verkooppunten kent, is de vraag naar vuurwerk bij het Kottense bedrijf al jaren redelijk constant. Toch wordt de verkoop er niet makkelijker op. Erik merkt dat vuurwerk de laatste jaren steeds vaker negatief in het nieuws komt en ook corona gooit al twee jaar roet in het eten. “Gelukkig gaat de verkoop dit jaar gewoon door.” Het vuurwerk kan de laatste paar dagen van het jaar in de winkel worden gekocht, maar mensen kunnen het ook alvast online bestellen en straks in de winkel ophalen. “Voordeel van het internet is dat je daar ook filmpjes van het vuurwerk kunt bekijken, zodat je precies weet wat je kunt verwachten. Bovendien kunnen wij dan alles van tevoren klaarmaken.” Zelf mag Erik met Oud en Nieuw ook nog altijd graag vuurwerk afsteken met zijn kameraden. Hoewel hij het vroeger wel interessanter vond. “Nu wil ik gewoon goed vuurwerk dat niet te lang duurt, en dan snel weer naar binnen toe”, besluit hij lachend.
Kijk voor meer informatie over de vuurwerkverkoop op www.smederijterhaar.nl/vuurwerkverkoop.