De herinrichting van de Markt
noodzakelijk of niet?
Tekst: Wim Aalderink | Foto: Gemeente Winterswijk
In 2021 is er door de gemeenteraad van Winterswijk unaniem een Centrumvisie aangenomen die in augustus van dat jaar werd gepresenteerd door de toenmalige wethouder. Dit deed hij samen met de voorzitters van ABH-City, Koninklijke Horeca Nederland afdeling Winterswijk en de Marktvereniging. Onderdeel van deze Centrumvisie was de herinrichting van de Markt die daarna verder is uitgewerkt, waarbij is geprobeerd alle belanghebbenden zoveel mogelijk te betrekken bij de plannen.
Het college van burgemeester en wethouders heeft de plannen in een zogenaamde kadernotitie aan de gemeenteraad voorgelegd, die deze heeft behandeld in de raadsvergadering van 16 februari jongstleden. In die vergadering is de kadernotitie met een fors aantal wijzigingen aangenomen:
- De raad wil eerst een mobiliteitsplan en parkeervisie voor het hele centrumgebied vaststellen, voordat er schetsontwerpen voor de Markt gemaakt kunnen worden. Het maken en vaststellen van een mobiliteitsplan en parkeervisie duurt in totaal ongeveer 1,5 jaar.
- Vervolgens moeten er minstens drie scenario’s uitgewerkt worden:
- Eén scenario met parkeerplaatsen op de Markt.
- Eén scenario zonder parkeerplaatsen en zonder een doorgaande weg.
- Eén scenario met alleen onderhoud en aanpassingen ten behoeve van klimaatadaptatie.
Deze schetsen worden in elk geval voorgelegd aan betrokken inwoners, centrumondernemers en marktkooplieden.
- De gemeente start een pilot om de mogelijkheden te onderzoeken van gereserveerde parkeerplaatsen voor mensen die slecht ter been zijn, zonder invalidenparkeerkaart.
Wat vinden de fracties van de plannen?
Het CDA is, conform de Centrumvisie, voor een herinrichting van de Markt. Een herinrichting met meer groen, maatregelen voor klimaatadaptatie en ruimte voor de voetganger, om zo ook de Meddosestraat en Ratumsestraat beter vindbaar te maken. Met in het achterhoofd de verkeerstechnische gevolgen van de afsluiting voor gemotoriseerd verkeer van het Vrijheidspark, is zij dan ook van mening dat er eerst een goed mobiliteitsplan en een goede parkeervisie moeten worden opgesteld. Om zo een stevige basis te leggen voor een doordacht herinrichtingsplan.
Dat er nu een forse vertraging optreedt ten opzichte van de in de Centrumvisie gehanteerde termijnen, is voor D66 niet onoverkomelijk. Zorgvuldigheid in de besluitvorming en draagvlak bij direct betrokken partijen is echt belangrijker dan snelheid. De covidpandemie had wat dat betreft toch al roet in het eten gegooid en heeft er, samen met de opgelopen energieprijzen, voor gezorgd dat ondernemers kwetsbaarder zijn voor een beperkte bereikbaarheid dan voorheen. De fractie heeft haar oor goed te luister gelegd bij diverse betrokkenen. Daaruit kwamen enthousiaste reacties naar voren om de Markt op de schop te nemen, maar tegelijkertijd voelden velen zich ook niet serieus genomen in het proces.
In de Centrumvisie is, aldus de fractie van Morgen, terecht een upgrade van de Markt voorzien. Maar in die upgrade moet ook worden gekeken naar samenhang met andere zaken en dat is in de Centrumvisie te weinig gedaan. Eerst moet er voor de bebouwde kom van Winterswijk een goed mobiliteits-, verkeerscirculatie- en parkeerplan worden gemaakt. Dit kan namelijk ook betekenis hebben voor de herinrichting van de Markt. “We willen niet nog een ramp à la Vrijheidspark die voor verkeerschaos in het centrumgebied van Winterswijk heeft gezorgd.” Verder geeft eerst beter kijken naar samenhang met andere zaken ook tijd en ruimte aan de ondernemers die net ‘bijkomen’ van een coronaperiode, en bovendien te maken hebben met een energiecrisis en enorme kostenstijgingen.
De PvdA is van mening dat het plan dat voorlag goed aansloot op de breedgedragen Centrumvisie. Vooral de aanpak van klimaatadaptatie en het toegankelijker maken van de Markt voor voetgangers en fietsers, sprak de fractie erg aan. De herinrichting van de Markt maakt het centrum als geheel aantrekkelijker. Maar wanneer je bepaalde zaken extra aandacht wil geven, moeten er andere zaken wijken. Om die reden is de partij dan ook voorstander van een autovrije Markt. Het is echter wel zaak goed in kaart te brengen hoe dit de verkeerscirculatie verder in Winterswijk beïnvloedt. Ook moet parkeren nabij het centrum mogelijk blijven. De fractie vindt het jammer dat de meerderheid van de raad ervoor heeft gekozen om de herinrichting van de Markt enkele jaren op te schuiven.
Voor Winterswijk is van mening dat draagvlak veel belangrijker is dan het al of niet passen van dit plan in de bredere Centrumvisie. Het is niet juist om zo’n ingrijpend plan door te drukken als draagvlak bij de direct betrokkenen ontbreekt. Daarnaast is de fractie van mening dat onvoldoende is onderzocht wat de effecten zijn van het afsluiten van de Markt voor gemotoriseerd verkeer en het daaraan gekoppelde verdwijnen van de parkeergelegenheid op de Markt.
De kaders die er lagen gaven de VVD te weinig opties wanneer het gaat om het al dan niet mogelijk maken van het parkeren op de Markt. Hetzelfde geldt voor de voorgestelde indeling van de Markt en de Torenstraat. De gevolgen van deze ingrijpende keuzes werden voor de partij onvoldoende duidelijk in de kadernotitie. “Dit alles verantwoordde voor ons en vier andere partijen de keuze om dit proces te vertragen en de tijd te nemen om meer opties te creëren.”
“In de Centrumvisie is het al dan niet autovrij maken van de Markt ook al benoemd als dilemma en het is dan ook erg jammer dat het college in deze kadernotitie niet onderkent dat juist dit dilemma meer aandacht verdient”, aldus de fractie van Winterswijks Belang. Bijvoorbeeld door meerdere alternatieven aan te dragen voor de herinrichting van de Markt. De gemaakte keuze is dan ook onvoldoende gemotiveerd. Wat is de dringende noodzaak om af te zien van parkeergelegenheid op de Markt en deze af te sluiten voor gemotoriseerd verkeer?
Conclusie: De meeste partijen vinden dat de plannen onvoldoende doordacht zijn en dat er te weinig aandacht is besteed aan het creëren van draagvlak onder de direct betrokkenen. Tegelijkertijd is iedereen van mening dat ons centrum een gastvrije, toegankelijke en sfeervolle Markt verdient. Uiteindelijk zullen alle tijd, energie en creativiteit die in de huidige plannen zijn gestoken, ongetwijfeld de basis vormen voor een breed gedragen herinrichting van de Markt en een nog aantrekkelijker centrum.